Niezwykle ważna witamina B12
Należy ona do grupy witamin rozpuszczalnych w wodzie i występuje głównie w produktach pochodzenia zwierzęcego. Kobalamina jest niezbędna do prawidłowej produkcji czerwonych krwinek krwi. Odpowiada za zachowanie prawidłowych funkcji neurologicznych oraz prawidłową syntezę kwasu deoksyrybonukleinowego- DNA, oraz kwasu rybonukleinowego- RNA w erytroblastach. Witamina ta bierze udział w metabolicznych przemianach węglowodanów i tłuszczów, a także jest odpowiedzialna za tworzenie otoczki mielinowej oraz przekaźników nerwowych, czyli oddziałuje na prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego.
Osoby stosujące diety alternatywne, gdzie mięso zostało wyłączone z diety lub wszelkie produkty, w których skład wchodzą produkty pochodzenia zwierzęcego (dieta wegańska) mogą być narażone na znaczne deficyty tej witaminy. Przy długotrwałym niedoborze kobalaminy może to wywoływać negatywne skutki. Osoby w wieku starczym są w grupie podwyższonego ryzyka wystąpień niedoborów witaminy B12, poprzez upośledzenie wchłaniania w odcinku jelitowym i zaburzenia uwalniania witaminy z białek wiążących. Niedobory i objawy kliniczne można redukowa, poprzez stosowanie terapii suplementacyjnej.
| Produkt | Zawartość kobalaminy w 100g produktu |
| Produkty mięsne | |
| Wątroba wołowa | 110 μg |
| Wątroba cielęca | 60 μg |
| Wątroba drobiowa | 35 μg |
| Wątroba wieprzowa | 25 μg |
| Nerki wieprzowe | 17 μg |
| Ryby | |
| Szczupak | 24 μg |
| Sardynka | 14 μg |
| Śledź | 13 μg |
| Makrela | 9,70 μg |
| Pstrąg | 5 μg |
| Sandacz | 5 μg |
| Sery, jaja i mleko | |
| Ser, salami pełnotłusty | 2,20 μg |
| Ser, gouda tłusty | 1,7 μg |
| Ser, brie pełnotłusty | 1,7 μg |
| Jajo kurze całe | 1,6 μg |
| Mleko spożywcze, 3,5% tłuszczu | 0,4 μg |
Grupy ryzyka:
Osoby starsze
Ryzyko występowania niedoborów witaminy B12, często występuje w grupie osób starszych. Powodem jest ogólne niedożywienie, a także problemy z przygotowywaniem posiłków, które są zbilansowane we wszystkie potrzebne składniki, mikro i makroelementy
Osoby z patologiami układu przewodu pokarmowego
Ludzie u których występują choroby żołądka i jelit, takie jak celiakia czy zespół Leśniewskiego-Crohna nie zawsze są zdolne do prawidłowej absorpcji witaminy B12 z pożywienia.
Osoby z niedokrwistością złośliwą
Osoby których dotyka niedokrwistość złośliwa (1-2% osób starszych), nie wykazują obecności czynnika wewnętrznego, co za tym idzie, nie są w stanie prawidłowo wchłaniać kobalaminy.
Wegetarianie i weganie
Wegetarianie i osoby stosujące inne restrykcyjne diety są w grupie podwyższonego ryzyka niedoborów witaminy B12 spowodowanego wyeliminowaniem mięsa, które jest głównym źródłem witaminy. Fortyfikowana żywność może być jedynym źródłem witaminy B12 w pożywieniu dla wegan i wegetarian i pozwala walczyć z niedoborami.
Kobiety ciężarne i karmiące na diecie wegetariańskiej
Kobalamina u ciężarnej kobiety przedostaje się przez łożysko i jest ona także obecna w mleku matki. Niemowlęta, których matki nie spożywają produktów pochodzenia zwierzęcego mają bardzo ograniczone rezerwy witaminy B12. Nieleczone niedobory mogą powodować poważne zaburzenia neurologiczne. Konieczna jest suplementacja witaminy B12 w trakcie ciąży i okresie laktacji.
Artykuł został przygotowany przez praktykantkę
Dominikę Bednarz
Źródła:
- Biernat J, Bronkowska M. 2014. Interakcje z lekami - istotnym wskazaniem suplementacji diety witaminą B12. Bromatologia i Chemia Toksykologiczna: 47, 4, 857-864.
- Jarosz i red. 2017. Normy żywienia dla populacji Polski. Mirosław Jarosz: 170-173.
- Mziray M., Domagała P., Żuralska R., Siepsiak M. 2016. Witamina B12- skutki niedoboru, zasadność terapii i suplementacji diety u osób w wieku podeszłym. Polski Przegląd Nauk o Zdrowiu: 3, 48, 295-300.
- Kośmider A., Czaczyk K. 2010. Witamina B12- Budowa, biosynteza, funkcje i metody oznaczania. Żywność. Nauka. Technologia. Jakość: 5 (72), 20.
- Selhub J., Jacques P., Dallal G., Choumenkovitch S., Rogers G. 2008. The use of a combination of blood concentrations of vitamins and their respective functional indicators to define folate and vitamin B12 status. Food and Nutrition Bulletin: 29,67–73
- Vitamin B12
- Conclusions of a WHO Technical Consultation on folate and vitamin B12 deficiencies