SIBO, czyli przerost bakteryjny jelita cienkiego
Czym jest SIBO?
Jelito cienkie jest częścią układu pokarmowego, która łączy żołądek z jelitem grubym. Jego zadaniem jest wchłanianie produktów trawienia pokarmu. W jelicie cienkim bytują bakterie jelitowe, aczkolwiek w porównaniu do ich ilości w jelicie grubym jest ich bardzo mało oraz różnią się one rodzajem. SIBO to stan , w którym obserwuje się znaczny wzrost bakterii w jelicie cienkim, spowodowany przedostawaniem się bakterii z jelita grubego.
Rozwój SIBO może być spowodowany wieloma czynnikami np. zmniejszoną motoryką jelita cienkiego lub zbyt małą ilością kwasu żołądkowego.
Objawy
- Gazy
- Wzdęcia
- Biegunki lub zaparcia
- Bóle lub skurcze brzucha
- Zaburzenia we wchłanianiu tłuszczów
- Niedobory witaminy B12
SIBO można podejrzewać również u osób z:
- Zespołem jelita drażliwego lub nieswoistą chorobą zapalną jelit
- Nietolerancją niektórych składników diety np. glutenu, kazeiny, laktozy itd.
- Chorobami taki jak np. zespół chronicznego zmęczenia
Diagnoza
Objawy SIBO bardzo często można pomylić z zespołem jelita drażliwego IBS. Aby potwierdzić lub wykluczyć SIBO, należy wykonać testy oddechowe.
Obecnie w Polsce dostępne są 2 rodzaje testów: wodorowy oraz wodorowo-metanowy (dokładniejszy, ponieważ pozwala wykryć również bakterie wytwarzające metan). Polegają one na mierzeniu stężenia wyżej wymienionych gazów w wydychanym powietrzu. Bakterie jelitowe, w zależności od rodzaju, produkują różne gazy (m.in. wodór lub metan) i to właśnie te bakterie odpowiedzialne są za obserwowane dolegliwości układu pokarmowego.
Należy pamiętać, że przed testem trzeba wprowadzić odpowiednią dietę przygotowawczą.
Leczenie
Leczenie SIBO odbywa się na zlecenie i pod kontrolą lekarza, który zleca odpowiednią antybiotykoterapię. Bardzo ważne jest również wprowadzenie odpowiedniej diety, która w znaczący sposób wspomoże walkę z chorobą oraz uchroni przed nawrotem choroby. Najbardziej pomocne jest przejście na dietę nisko węglowodanową, a w szczególności na dietę Low Fodmap, czyli eliminującą produkty mocno fermentujące w jelicie cienkim (są to m.in. węglowodany proste i krótkołańcuchowe).
Dieta LOW FODMAP
Zakłada ona zmniejszenie spożywania produktów, które zawierają w swoim składzie duże ilości fermentujących mono-, di- i oligosacharydów oraz polioli.
Dieta powinna trwać 6-8 tygodni (nie dłużej). W pierwszym tygodniu eliminuje się wszystkie produkty z dużą ilością składników ww. W drugim tygodniu do końca trwania diety stopniowo rozszerza się jadłospis w zależności od tolerancji. Bardzo ważne jest obserwowanie reakcji organizmu po wprowadzeniu poszczególnych produktów – jeżeli obserwujemy po jakimś nieprzyjemne objawy, należy wyeliminować go z diety.
Eliminacji podlegają m.in. pszenica, żyto, jęczmień, rośliny strączkowe, niektóre warzywa i owoce (np. jabłka), nabiał i słodziki.
Dokładna lista produktów wysoko fermentujących znajduje się tutaj SIBO Vegetables.
Dieta SCD
Ta dieta zakłada, że nie każdy z nas prawidłowo trawi pokarmy składające się z węglowodanów złożonych, a co za tym idzie w jelitach rozrastają się bakterie i drożdżaki, powodujące nieprzyjemne objawy jelitowe.
Wykluczenie tych substancji pozwala ustabilizować mikrobiotę jelit, złagodzić stan zapalny oraz poprawić trawienie.
Zabronione w diecie:
- zboża glutenowe i bezglutenowe,
- przetworzone mięsa i przetwory mięsne,
- przetworzone warzywa i owoce,
- soja,
- nabiał,
- groch i fasola,
- słodziki.
Dozwolone w diecie:
- jaja,
- mięsa,
- większość warzyw i owoców,
- własnoręcznie przygotowany jogurt,
- orzechy i nasiona,
- niektóre rośliny strączkowe.
Dieta GAPS
Opiera się ona na diecie SCD, jednak jest ona bardziej restrykcyjna.
Zabronione w diecie:
- zboża glutenowa i bezglutenowe,
- cukier i słodziki,
- skrobiowe warzywa
- soki owocowe (dozwolone te przygotowywane samodzielnie),
- produkty przetworzone, z dodatkiem zagęstników, konserwantów, barwników,
- soja i produkty sojowe,
- rośliny strączkowe,
- kawa, herbata,
- nabiał,
- proszek do pieczenia.
Zalecenia ogólne
Oprócz stosowania wybranej diety, stale należy pamiętać o zasadach racjonalnego żywienia i zdrowych nawykach żywieniowych.
Bardzo ważne jest:
- regularne spożywanie posiłków, najlepiej często, co 3-4 godziny, ale mniejsze objętościowo;
- odpowiednie nawodnienie: 2-2,5 l wody dzienne
- suplementacja niedoborowych składników – zwłaszcza przy SIBO! (zmniejszone wchłanianie witamin i składników mineralnych)
- ograniczenie stresu – często to właśnie stres powoduje problemy jelitowe i spowalnia proces leczenia; bardzo pomocne są ćwiczenia relaksacyjne np. joga
- odpowiednia ilość snu i dbanie o cykl dobowy pomaga w regeneracji przewodu pokarmowego
- regularna aktywność fizyczna
- ograniczenie spożywania potraw smażonych i ciężkostrawnych

Artykuł przygotowany przez praktykantkę Weronikę Bartkowiak.
Bibliografia:
SIBO - objawy, diagnostyka i leczenie
SIBO - przerost flory bakteryjnej jelita cienkiego