Tężyczka utajona
Objawy tężyczki utajonej związane z układem nerwowym:
- przewlekłe zmęczenie (chorzy często budzą się znużeni),
- zaburzenia nastroju, drażliwość, bezsenność, zaburzenia koncentracji i pamięci,
- problemy z wymową (zacinanie się),
- duszność spoczynkowa, napadowa hiperwentylacja,
- napady paniki, lęki,
- napadowe zasłabnięcia.
Objawy związane z innymi narządami:
- drętwienie i mrowienie – głównie palców rąk, kurcze mięśni kończyn (przede wszystkim łydek i stóp),
- nawracające bóle i zawroty głowy,
- nadmierna potliwość,
- ochłodzenie i zasinienie kończyn,
- kłucie w okolicy przedsercowej, kołatanie serca,
- uczucie obecności ciała obcego w gardle,
- drżenie rąk i ciała, drętwienie twarzy i języka, ruchy pląsawicze,
- zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego (kolki, wzdęcia),
- objawy pozapiramidowe (sztywność mięśniowa, spowolnienie ruchowe, drżenie, zaburzenia chodu).
Diagnostyka:
Podstawą diagnostyki jest zbadanie poziomu elektrolitów we krwi, ze szczególnym uwzględnieniem wapnia, fosforanów, magnezu i potasu. Aby wykryć przyczynę tężyczki wykonuje się również takie badania jak stężenie kreatyniny, fosfatazy zasadowej, parathormonu i witaminy D w surowicy. Sprawdza się również dobowe wydalanie wapnia i magnezu z moczem, wykonuje badania obrazowe oraz niekiedy EEG i EKG.
Chorobę rozpoznaje się na podstawie objawów klinicznych, wyników badań laboratoryjnych i elektromiografii (EMG), elektroencefalografii (EEG), elektrokardiografii (EKG) oraz echokardiografii serca. W przypadku podejrzenia tężyczki utajonej wykonuje się specjalne prowokacyjne testy diagnostyczne. Postać utajona charakteryzuje się dodatnim objawem Chvostka (skurcz mięśni twarzy po uderzeniu specjalnym młoteczkiem w nerw twarzowy) i objawem Trousseau (tzw. ręka położnika po założeniu opaski uciskowej, która powoduje niedokrwienie kończyny; na nadgarstek zakłada się opaskę uziemiającą, a w przestrzeń między kciukiem, a palcem wskazującym wkłuwa elektrodę igłową; przez ostatnie 2 minuty badania pacjent wykonuje głębokie wdechu i wydechy). Należy pamiętać, aby przed próbą tężyczkową (EMG) odstawić przyjmowane suplementy, przede wszystkim preparaty z magnezem, wapniem, potasem i witaminą D (na co najmniej 4 dni).
Leczenie:
Leczenie opiera się przede wszystkim na leczeniu choroby podstawowej, która wywołuje tężyczkę. Ponadto w leczeniu objawowym stosuje się preparaty wapnia i magnezu, aby wyrównać zaburzenia elektrolitowe i wyciszyć objawy. Celem terapii jest utrzymanie stężenia wapnia powyżej dolnej granicy normy. Kluczową rolą w zapobieganiu jest unikanie substancji wypłukujących z organizmu wapń i magnez (lub u utrudniających przyswajanie tych minerałów). W przypadku napadu tężyczkowego leczenie odbywa się w warunkach szpitalnych za pomocą preparatów dożylnych.
Ogólne zalecenia przy tężyczce utajonej:
- Jedz regularnie 4-5 posiłków w ciągu dnia, co około 3 godziny
- Pamiętaj o odpowiednim nawodnieniu organizmu. Dziennie przyjmuj ok. 2 litrów. Wybieraj wodę wysoko zmineralizowaną o niskiej zawartości sodu
- Zrezygnuj z picia kawy, herbaty i słodkich napojów.
- Unikaj jedzenia żywności przetworzonej, słodyczy, jedzenia typu fast food i słonych przekąsek.
- Zrezygnuj z diety wysokotłuszczowej, bogatej w nasycone kwasy tłuszczowe (boczek, podgardle, słonina, smalec). Lecz nie rezygnuj z tłuszczy całkowici, Pamiętaj o spożywaniu tłuszczy w umiarkowanych ilościach zawierające nienasycone kwasy tłuszczowe (olej lniany, rzepakowy, oliwa z oliwek). Jest to kluczowe do rozpuszczenia witaminy D w organizmie.
- Przy tężyczce pamiętaj o spożywaniu warzyw, owoców, nabiału oraz produktów zbożowych.
Zalecenia dotyczące stylu życia:
- Zadbaj o regularny sen, co najmniej 6-7 godzin dziennie
- Zadbaj o swoje zdrowie psychiczne, pamiętaj o odpoczynku i relaksie na tyle ile to możliwe.
- Pamiętaj o umiarkowanej aktywności fizycznej, po której zawsze uzupełniaj elektrolity. Przed rozpoczęciem aktywności skonsultuj się z lekarzem.
Produkty zalecane:
- warzywa strączkowe i ich nasiona
- warzywa liściaste
- buraki
- orzechy
- otręby, kiełki zbóż
- kasze gruboziarniste
- kakao
- banany,
- koperek.
- botwina,
- ziemniaki,
- bataty,
- pomidory,
- arbuzy,
- soja,
- szpinak,
- natka pietruszki,
- brukselka.
- jaja
- ryby (szczególnie tłuste, takie jak: makrela, łosoś, sardynki, śledź, tuńczyk),
- mięso wołowe, wieprzowe, drobiowe,
- produkty mleczne,
- żółtka jaj.
Produkty niewskazane:
- wysoko przetworzone, typu fast food
- konserwowe
- bogatych w fosfor (np. coca-cola, soki tropikalne),
- wędliny
Artykuł opracowany przez praktykantkę Aleksandrę Kowalczyk
