Operacja bariatryczna
Operację bariatryczną przeprowadza się jedynie u pacjentów o znacznej otyłości, przy BMI>40 lub BMI>35 z chorobą towarzyszącą – np. nadciśnieniem czy cukrzycą. Jednak istnieją również przeciwwskazania do stosowanie tej metody, należą do nich przede wszystkim brak wcześniejszych prób leczenia zachowawczego otyłości (czyli brak prób stosowania jakichkolwiek diet i aktywności fizycznej), zaburzenia psychiczne, uzależnienie od alkoholu lub narkotyków, choroba zagrażająca życiu czy niemożność samodzielnego funkcjonowania.
Stosowane są różne rodzaje operacji bariatrycznych. Wyróżnia się między innymi:
- opaskę żołądkową – dzieli ona żołądek na dwie części połączone wąskim kanałem; górna część jest niewielka, dzięki czemu podczas jedzenia szybko wypełnia się pokarmem, a rozciągnięte ściany żołądka wysyłają informację do mózgu o poczuciu sytości, co sprawia że chory czuje się najedzony mimo niewielkiej ilości spożytego pokarmu;
- rękawową resekcję żołądka – polega na usunięciu znacznej części żołądka, co sprawia że jego objętość zmniejsza się, pokarm przechodzi przez niego szybciej, a ilość wydzielanego hormonu greliny (odpowiadającego za uczucie głodu) zmniejsza się;
- wyłączenie żołądkowe – polega na przedzieleniu żołądka na dwie części, z której jedna będzie „wyłączona”, to znaczy że pokarm nie będzie do niej trafiał, natomiast będzie produkować soki trawienne; powoduje to skrócenie drogi pokarmu i jego wchłaniania.
Po wykonanej operacji bariatrycznej znacznie zmienia się sposób żywienia pacjenta. Jest to konieczne przede wszystkim ze względu na zmiany anatomiczne w obrębie przewodu pokarmowego, ale również w celu uzyskania pożądanej redukcji masy ciała. Pierwsze dwie doby po zabiegu pacjent otrzymuje drogą dożylną i doustną obojętne płyny (bez dodatku cukru czy kofeiny). Z początku są to niewielkie ilości, około 15-30ml, natomiast wraz ze zwiększaniem tolerancji objętość zwiększa się, tak by osiągnąć 1500ml/dobę. Nie zaleca się picia przez słomkę, ponieważ może to powodować połykanie powietrza i napełnianie nim żołądka. W pierwszym tygodniu po zabiegu wprowadza odtłuszczone mleko, jogurty, miksowane zupy na wywarze z chudego mięsa i warzyw. Do płynów można dodawać sproszkowanie białko w ilości maksymalnie 20g/porcję. Dieta płynna powinna być stosowana przez około 2 tygodnie po operacji. W kolejnym etapie włącza się pokarmy papkowate, wprowadza się do diety jaja, ryby, drób, chude mięso, niskotłuszczowy serek ziarnisty oraz wybrane warzywa (marchew, dynia, seler, pietruszka). Należy bardzo dokładnie przeżuwać pokarm znajdujący się w jamie ustnej, aby nie dopuścić to tego, by niedokładnie pogryzione kęsy dostały się do żołądka. Ilość spożywanych posiłków powinna wynosić około 5-6, a ich objętość nie powinna przekraczać ¼ filiżanki. Wraz z kolejnymi tygodniami stopniowo rozszerza się dietę, a także zwiększa objętość posiłków, jednak należy to robić bardzo ostrożnie i zgodnie z zaleceniami lekarza czy dietetyka.
Piśmiennictwo:
- Krotki M.: Rola dietetyka w opiece nad chorymi poddawanymi operacjom bariatrycznym. Postępy Nauk Medycznych, 2015, 9, 667-673
- Ogden C.L., Carroll M.D., Kit B.K. i wsp.: Prevalence of obesity in the United States, 2009–2010. nCHS Data Brief., 2012; 82: 1–8
- Chirurgia Bariatryczna
- Operacyjne leczenie otyłości - co powinni wiedzieć interniści i lekarze rodzinni